Zatkana odma olejowa – przyczyny, objawy i zapobieganie

Czym jest odma olejowa? Jest to jeden z podstawowych elementów silnika. Jeśli dojdzie do jej uszkodzenia bądź zatkania, spowoduje to nieprawidłowe działanie jednostki napędowej, a w efekcie poważne problemy z silnikiem. Dlatego tak istotne jest, aby wiedzieć, co oznacza zatkana odma olejowa w samochodzie i jak się z nią uporać. Każdy kierowca chce efektywnej pracy jednostki napędowej, a to nie jest możliwe, kiedy odma nie działa tak, jak powinna.

Co to jest odma olejowa?

Odma olejowa to element stosunkowo prosty w budowie, jednak istota jej występowania w samochodach oraz zasady działania nie dla każdego kierowcy są oczywiste. Na początku należy zatem wyjaśnić, czym jest i za co odpowiada odma.

Jest to element, który odpowiada za odprowadzanie nadmiaru gazów ze skrzyni korbowej podczas pracy silnika. Czuwa on nad bezpieczeństwem kierowcy oraz współpasażerów, dlatego nie wolno bagatelizować żadnych sygnałów, wskazujących na jakiekolwiek nieprawidłowości w układzie odpowietrzania.

Odma olejowa – jak działa i z czego się składa?

W silnikach samochodowych starszego typu zbierające się gazy wydostawały się na zewnątrz zwykłym przewodem. Były one mocno zanieczyszczone olejem oraz lotnymi produktami spalania, co nie było obojętne dla środowiska. Na szczęście coraz większa świadomość ekologiczna odnośnie do przyczyn i skutków zanieczyszczania powietrza, a także zaostrzone normy emisji spalin sprawiły, że zaszły znaczące zmiany w układzie odpowietrzania, a dzisiejsza odma nie przypomina już rozwiązań stosowanych w przeszłości.

Wyjaśnijmy zatem do czego służy odma w samochodzie. Jej konstrukcja może nieco się różnić w zależności od producenta pojazdu, modelu samochodu oraz rodzaju silnika, ale w każdym przypadku składa się z kilku podstawowych elementów i są to:

• obudowa – wykonana jest z metalu lub plastiku i pełni funkcję ochronną wewnętrznych elementów odmy w silniku,
• rura zasysająca – zbiera gazy spalinowe z obudowy silnika i doprowadza je do odmy,
• komora – miejsce, w którym gazy spalinowe są zbierane i zachodzi proces separacji oleju od gazów,
• filtr – ma za zadanie zatrzymywać cząstki stałe oraz zanieczyszczenia, aby nie przedostały się do układu olejowego,
• rura odprowadzająca – po oczyszczeniu gazów z oleju, są one kierowane z powrotem do układu spalania.

Głównym zadaniem odmy jest usuwanie gazów spalinowych z obudowy silnika, z jednoczesnym umożliwieniem powrotu olejowi do układu olejowego. Proces ten pomaga utrzymać stabilne ciśnienie w układzie smarowania, co jest niezbędne do prawidłowej pracy silnika. Cały proces wygląda następująco:

• W centralnej części układu napędowego, który jest elementem bloku silnika, czyli w komorze korbowej z obracającym się wałem, dochodzi do sprężania paliwa oraz powietrza.
• W efekcie powstaje mieszanka, która wraz z olejem silnikowym kieruje się do komory spalania w silniku. Tam z kolei wytwarzane są gazy, które następnie przedostają się do komory korbowej, wytwarzając nadciśnienie.
• Dalej odma odpowietrza komorę korbową. Olej opada z gazu i spływa z powrotem do układu olejowego, a gaz jest kierowany do dalszej obróbki.

Jakie są przyczyny zatkania odmy olejowej?

Nieprawidłowe działanie odmy olejowej może mieć wiele powodów. Oto kilka potencjalnych przyczyn, które mogą prowadzić do zapchania odmy:

• niewłaściwy lub niskiej jakości – przyczynia się to do szybszego gromadzenia się osadów;
• nadmierne zanieczyszczenie oleju – brak regularnej wymiany oleju powoduje zwiększoną ilość zanieczyszczeń;
• uszkodzony filtr odmy – przepuszcza zanieczyszczenia do odmy, nie zatrzymując ich;
• intensywne użytkowanie pojazdu w warunkach miejskich – częste ruszanie i zatrzymywanie sprzyja zanieczyszczeniom;
• brak regularnej konserwacji;
• wycieki oleju – wycieki w okolicach odmy umożliwiają przedostanie się do niej zanieczyszczeń.

Chcąc uniknąć problemów z zapchaną odmą silnika, należy pamiętać o regularnej wymianie oleju oraz filtra odmy. Jeśli tylko pojawią się jakiekolwiek objawy mogące świadczyć o problemach z odmą, szybka interwencja mechanika jest niezbędna.

Jak rozpoznać zatkanie odmy olejowej?

Objawy odmy olejowej należy pilnie skonsultować z mechanikiem. Są to m.in.:

• nadmierne zużycie oleju – w przypadku zatkania odmy, olej będzie się gromadził w niewłaściwych do tego miejscach, a zużywana będzie zwiększona ilość oleju;
• wzrost ciśnienia oleju, prowadzący do wycieku oleju oraz uszkodzeń uszczelek i innych elementów silnika;
• spadek mocy silnika lub nieregularne jego działanie np. falowanie obrotów;
• syczenie i samoczynne podnoszenie się bagnetu podczas sprawdzania poziomu oleju;
• biały dym z rury wydechowej – powstaje w efekcie przedostania się oleju do układu dolotowego powietrza;
• wzrost emisji spalin – zapchanie tego elementu wpływa na skład spalin i wzrost emisji substancji szkodliwych;
• nieregularne i niestabilne obroty na biegu jałowym;
• liczne wycieki środka smarnego.

Warto pamiętać, że powyżej wymienione objawy mogą towarzyszyć także wielu innym usterkom. Bez dokładnej diagnozy trudno jest ustalić, czy winna jest właśnie zatkana odma olejowa w silniku, czy inny podzespołów.

Niektóre z objawów mogą być niezauważalne przez kierowcę przez długi czas aż do momentu, gdy długotrwałe nieprawidłowe działanie układu spowoduje poważną awarię. Jest jednak jeden objaw, który wychwyci nawet osoba nieposiadająca żadnej wiedzy o mechanice. Jak już zostało wcześniej wspomniane, zatkana odma olejowa powoduje powstanie w silniku nadciśnienia. Jeżeli w trakcie pracy silnika odkręcimy korek wlewu oleju i usłyszymy wówczas syk uciekającego powietrza, to istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że stało się to w wyniku nadciśnienia, wywołanego zapchaniem odmy.

Co zrobić z zapchaną odmą olejową?

Zatkany system odmy olejowej może prowadzić do wielu problemów z silnikiem, takich jak wzrost ciśnienia wewnętrznego, wycieki oleju, spadek mocy silnika czy nadmierne zużycie paliwa. Zamiast próbować samodzielnie naprawiać ten problem, szczególnie jeśli nie masz doświadczenia mechanicznego, zalecamy udanie się do profesjonalnego mechanika. Oto dlaczego warto skorzystać z pomocy specjalisty oraz jak wygląda proces diagnozy i naprawy:

1. Profesjonalna diagnoza. Mechanik ma odpowiednie narzędzia i doświadczenie, aby szybko i skutecznie zdiagnozować problem. Sprawdzi nie tylko odmę olejową, ale również inne elementy układu odpowietrzania silnika, co pozwoli na wykrycie ewentualnych dodatkowych usterek.
2. Dokładne czyszczenie. Czyszczenie odmy olejowej wymaga precyzji i odpowiednich środków chemicznych. Serwisant wykorzysta specjalistyczne środki czyszczące, które są bezpieczne dla komponentów silnika i skutecznie usuną osady olejowe oraz inne zanieczyszczenia.
3. Inspekcja zaworu PCV. Jeśli w Twoim pojeździe znajduje się zawór PCV (Positive Crankcase Ventilation), mechanik sprawdzi jego stan i działanie. Zawór PCV jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania układu odpowietrzania, a jego awaria może prowadzić do zatkania odmy olejowej.
4. Wymiana uszkodzonych elementów. W przypadku wykrycia uszkodzonych przewodów, uszczelek lub samej odmy olejowej, specjalista będzie w stanie szybko wymienić te elementy na nowe, co zapewni długotrwałą i bezproblemową eksploatację silnika.
5. Testowanie i kalibracja. Po naprawie mechanik przeprowadzi testy, aby upewnić się, że problem został całkowicie rozwiązany. Skontroluje szczelność połączeń i działanie układu odpowietrzania, co gwarantuje, że samochód jest gotowy do bezpiecznej jazdy.
6. Zapobieganie przyszłym problemom. Mechanik może doradzić, jak regularnie konserwować układ odmy olejowej i jakie czynności profilaktyczne warto wykonywać, aby uniknąć powtórzenia się problemu w przyszłości.

Samodzielne próby naprawy odmy mogą być ryzykowne i prowadzić do poważniejszych uszkodzeń silnika. Zaufaj profesjonalistom, którzy mają odpowiednią wiedzę i narzędzia, aby skutecznie i bezpiecznie rozwiązać problem. Regularne wizyty u mechanika i dbałość o stan techniczny samochodu to klucz do długiej i bezpiecznej eksploatacji.

Odma olejowa – koszt naprawy

Problem z działaniem odmy wpływa negatywnie na pracę całego silnika, dlatego nie można lekceważyć problemu. Konieczne jest szybkie i stanowcze działanie, a koszty naprawy będą naprawdę niewielkie. Najczęściej wystarczy dokładne przeczyszczenie odmy, które powinno mieć miejsce w wyspecjalizowanych serwisach samochodowych. Czasem może się okazać, że konieczna będzie wymiana separatorów oleju bądź przewodów, a dostęp do tych elementów bez odpowiednich narzędzi nie jest łatwy.

Jak dbać o odmę olejową?

Przede wszystkim zaleca się regularną wymianę oleju silnikowego i korzystanie wyłącznie ze smarów wysokiej jakości, zgodnie z zaleceniami producenta danego pojazdu. Należy również pamiętać o cyklicznej wymianie filtra odmy, który pełni ważną funkcję w zatrzymywaniu zanieczyszczeń. Ponadto należy sprawdzać poziom oleju i utrzymywać go na właściwym poziomie, a także zwracać uwagę, czy nie ma wycieków oleju. Te działania pozwolą zapobiec poważniejszym awariom, a tym samym uniknąć większych problemów i kosztów,  wywołanych zatkanym układem przewietrzania skrzyni korbowej.