Zatkana odma olejowa – objawy zapchania

Odma olejowa to jeden z podstawowych elementów silnika. Jeśli dojdzie do jej uszkodzenia bądź zatkania, spowoduje to nieprawidłowe działanie jednostki napędowej, a w efekcie wywoła poważne problemy z silnikiem i awarie. Warto więc wiedzieć, co to jest odma w silniku, jak działa odma w samochodzie oraz jakie są objawy jej zapchania.

Co to jest odma olejowa?

Odma olejowa to element stosunkowo prosty w budowie, jednak istota jej występowania w samochodach oraz zasady działania nie dla każdego kierowcy są oczywiste. Na początku należy zatem wyjaśnić, czym jest odma olejowa.

Jest to element znajdujący się w układzie przewietrzenia skrzyni korbowej, który odprowadza nadmiar oleju z silnika oraz gazów wytwarzanych podczas pracy. Czuwa on zatem nad bezpieczeństwem kierowcy oraz współpasażerów, dlatego nie wolno bagatelizować żadnych sygnałów, wskazujących na jakiekolwiek nieprawidłowości w układzie odpowietrzania.

Odma olejowa – jak działa i z czego się składa?

W silnikach samochodowych starszego typu zbierające się gazy wydostawały się na zewnątrz zwykłym przewodem. Były one mocno zanieczyszczone olejem oraz lotnymi produktami spalania, co nie było obojętne dla środowiska. Na szczęście coraz większa świadomość ekologiczna odnośnie do przyczyn i skutków zanieczyszczania powietrza, a także zaostrzone normy emisji spalin sprawiły, że zaszły znaczące zmiany w układzie odpowietrzania, a dzisiejsza odma nie przypomina już rozwiązań stosowanych w przeszłości.

Wyjaśnijmy zatem do czego służy odma w samochodzie.

Jej konstrukcja może nieco się różnić w zależności od producenta pojazdu, modelu samochodu oraz rodzaju silnika, ale w każdym przypadku składa się z kilku podstawowych elementów i są to:

• obudowa odmy — wykonana jest z metalu lub plastiku i pełni funkcję ochronną wewnętrznych elementów odmy.
• rura zasysająca — zbiera gazy spalinowe z obudowy silnika i doprowadza je do odmy.
• komora odmy — miejsce, w którym gazy spalinowe są zbierane i zachodzi proces separacji oleju od gazów.
• filtr odmy — ma za zadanie zatrzymywać cząstki stałe oraz zanieczyszczenia, aby nie przedostały się do układu olejowego.
• rura odprowadzająca — po oczyszczeniu gazów z oleju, są one kierowane z powrotem do układu spalania.

Głównym zadaniem odmy, jak widać, jest usuwanie gazów spalinowych z obudowy silnika, z jednoczesnym umożliwieniem powrotu olejowi do układu olejowego. Pomaga to utrzymać stabilne ciśnienie w układzie smarowania, co jest niezbędne do prawidłowej pracy silnika. Cały proces wygląda następująco:

• W centralnej części układu napędowego, który jest elementem bloku silnika, czyli w komorze korbowej z obracającym się wałem, dochodzi do sprężania paliwa oraz powietrza.
• W efekcie powstaje mieszanka, która wraz z olejem silnikowym kieruje się do komory spalania w silniku. Tam z kolei wytwarzane są gazy, które następnie przedostają się do komory korbowej, wytwarzając nadciśnienie.
• Dalej odma olejowa odpowietrza komorę korbową. Olej opada z gazu i spływa z powrotem do układu olejowego, a gaz jest kierowany do dalszej obróbki.

Zatkana odma olejowa – objawy

Jak rozpoznać, że przyczyną pojawienia się problemów jest zatkana odma olejowa w samochodzie? Oto kilka potencjalnych objawów jej zatkania, które pilne należy skonsultować z mechanikiem:

• nadmierne zużycie oleju — w przypadku zatkania odmy, olej będzie się gromadził w niewłaściwych do tego miejscach, a zużywana będzie zwiększona ilość oleju;
• wzrost ciśnienia oleju, prowadzący do wycieku oleju oraz uszkodzeń uszczelek i innych elementów silnika;
• spadek mocy silnika lub nieregularne jego działanie np. falowanie obrotów;
• syczenie i samoczynne podnoszenie się bagnetu podczas sprawdzania poziomu oleju;
• biały dym z rury wydechowej — powstaje w efekcie przedostania się oleju do układu dolotowego powietrza;
• wzrost emisji spalin — zatkana odma wpływa na skład spalin i wzrost emisji substancji szkodliwych;
• nieregularne i niestabilne obroty na biegu jałowym;
• liczne wycieki środka smarnego.

Są to objawy zatkanej odmy olejowej, ale mogą one towarzyszyć także wielu innym usterkom. Bez dokładnej diagnozy trudno jest ustalić, czy winna jest właśnie zatkana odma olejowa w silniku. Jest to jednak punkt, który powinien zostać sprawdzony w pierwszej kolejności.

Ponadto niektóre z objawów mogą być niezauważalne przez kierowcę przez długi czas aż do momentu, gdy długotrwałe nieprawidłowe działanie układu spowoduje poważną awarię. Jest jednak jeden objaw, który wychwyci nawet osoba nieposiadająca żadnej wiedzy o mechanice. Jak już zostało wcześniej wspomniane, zatkana odma olejowa powoduje powstanie w silniku nadciśnienia. Jeżeli w trakcie pracy silnika odkręcimy korek wlewu oleju i usłyszymy wówczas syk uciekającego powietrza, to bardzo duże jest prawdopodobieństwo, że to w wyniku nadciśnienia, wywołanego zapchaniem odmy.

Zapychanie się odmy olejowej – przyczyny

Zapychanie się odmy olejowej może być wynikiem różnych czynników. Oto kilka potencjalnych przyczyn, które mogą prowadzić do zatkania odmy:

• niewłaściwy lub niskiej jakości olej — przyczynia się to do szybszego gromadzenia się osadów w odmie;
• nadmierne zanieczyszczenie oleju — brak regularnej wymiany oleju powoduje zwiększoną ilość zanieczyszczeń;
• uszkodzony filtr odmy — przepuszcza zanieczyszczenia do odmy, nie zatrzymując ich;
• intensywne użytkowanie pojazdu w warunkach miejskich — częste ruszanie i zatrzymywanie sprzyja zanieczyszczeniom;
• brak regularnej konserwacji
• wycieki oleju — wycieki w okolicach odmy umożliwiają przedostanie się do niej  zanieczyszczeń.

Chcąc uniknąć problemów z zatkaną odmą olejową, należy pamiętać o regularnej wymianie oleju oraz filtra odmy. Jeśli tylko pojawią się jakiekolwiek objawy mogące świadczyć o problemach z odmą, szybka interwencja mechanika jest niezbędna.

Jak dbać o odmę olejową?

Podpowiadamy, jak prawidłowo dbać o odmę olejową. Przede wszystkim należy regularnie wymieniać olej i korzystać wyłącznie ze smarów wysokiej jakości, zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu. Jest to kluczowy element, gdyż świeży olej znacznie zmniejsza ryzyko zatkania odmy. Należy również pamiętać o cyklicznej wymianie filtra odmy, który pełni wyjątkowo ważną rolę w zatrzymywaniu zanieczyszczeń. Ponadto należy sprawdzać poziom oleju i utrzymywać go na właściwym poziomie, a także zwracać uwagę, czy nie ma wycieków oleju. Te działania pozwolą zapobiec poważniejszym awariom, a tym samym uniknąć większych problemów i kosztów,  wywołanych zatkaną odmą olejową.

Skutki zapchanej odmy olejowej

Zatkana odma olejowa może sprawić, że w  komorze spalania wytworzy się nadciśnienie. Wówczas olej silnikowy przedostaje się na zewnątrz poprzez najsłabsze elementy konstrukcji, np. przez niedociskające uszczelki. Dochodzi do uszkodzenia uszczelek i wycieku oleju silnikowego. Zatkana odma może prowadzić również do wypychania bagnetu we wlewie oleju, który służy do pomiaru jego poziomu. Na szczęście odma to element łatwo wymienny. Jest to jednak działanie  bezpośrednio na układzie smarowania silnika, dlatego ważne jest, aby było wykonane na odpowiednio przygotowanym stanowisku pracy.

Czyszczenie odmy olejowej – jak to zrobić?

Zdiagnozować usterkę odmy olejowej wcale nie jest łatwo, a objawy mogą być mylące lub ukryte przez dłuższy czas. To właśnie dlatego tak ważne są regularne kontrole stanu odmy i korzystanie z odpowiedniego oleju. A co w sytuacji, gdy jednak dojdzie do zatkania odmy? Jakie są możliwe rozwiązania tego problemu? Wówczas konieczne jest dokładne jej oczyszczenie, które najlepiej zlecić mechanikowi. Aby usługa była dobrze wykonana, a efekt był długotrwały, trzeba wyczyścić także wszystkie przewody olejowe i ciśnieniowe, będące połączone z odmą. Próbując oczyścić odmę samodzielnie, może dojść do rozlania oleju na podłogę. Ponadto trudno to zrobić nie posiadając odpowiedniego sprzętu.

Odma olejowa – koszt naprawy usterki

Zapchana odma olejowa wpływa negatywnie na pracę całego silnika, dlatego nie można lekceważyć problemu. Konieczne jest szybkie i stanowcze działanie, a koszty naprawy będą naprawdę niewielkie. Najczęściej wystarczy dokładne przeczyszczenie odmy, które powinno mieć miejsce w wyspecjalizowanych serwisach samochodowych. Czasem może się okazać, że konieczna będzie wymiana separatorów bądź przewodów, a dostęp do tych elementów bez odpowiednich narzędzi wcale nie jest łatwy.